వేసవి పండు - కర్బూజ (మస్క్ మిలన్ లేదా స్వీట్ మిలన్)

తీగపాదుల ద్వారా మనకు లభించే ఫలాల్లో కర్బూజ ముఖ్యమైనది. దీనిలో ఎన్నో ఔషధ విలువలున్నాయి. ప్రాచీన వైద్య గ్రంథాల్లో కర్బూజాకి ‘మృదుఫల’ ‘మధుపాక’ అనే సంస్కృత పేర్లు ఉన్నాయి. ఈ మధ్యకాలంలో వచ్చిన నవీన ఆయుర్వేద వైద్య గ్రంథాల్లో దీనికి ‘కర్బూజ’ అనే పేరును కూడా వాడారు. అలాగే దీనికి సంస్కృతంలో ‘్ఫలరాజం’ ‘అమృతాహ్వం’ అనే పేర్లు ఉన్నట్లు ధన్వంతరీ నిఘంటువు పేర్కొంది. హిందీలో దీనికి ‘ఖర్బూజ్’ అని పేరు ఉంది. తెలుగులో కూడా మనం దీనిని కర్బూజా పండు అనే పేరుతోనే పిలుస్తున్నాం. కడప జిల్లాల్లో ఈ కర్బూజా పండ్ల సాగు ఎక్కువగా జరుగుతుంది కాబట్టి, ఇది దోస జాతికి చెందింది కాబట్టి, మన రాష్ట్రంలోని కొన్ని ప్రాంతాలలో దీన్ని ‘కడప దోస’ అని కూడా అంటారు.
ప్రత్యేకతలు
కర్బూజా ప్రపంచంలో మొట్టమొదటిసారి ఆసియా, ఆఫ్రికా ఖండాలలోని ఉష్ణ ప్రాంతాలలో సాగు చేయబడింది. కానీ ప్రస్తుతం ఇది ప్రపంచంలో అన్ని ఉష్ణ ప్రాంతాల్లోనూ పెంచబడుతోంది.
కర్బూజ ఏకవార్షిక తీగ పాదు. అంటే ఒక సంవత్సరంలో పంటకు వచ్చే మొక్క. నీటి సౌకర్యం ఉండే నేలలు, పొడి నేలలు, మంచి ఎండకాచే అన్ని నేలల్లో కూడా కర్బూజా మొక్కలు పెరుగుతాయి. అలాగే ఇతర పంటలు ఏవీ పెరగని నదీ తీరపు ఇసుక దిబ్బల్లో కూడా ఈ కర్బూజా పాదుల్ని పెడుతూంటారు. మన ఆంధ్ర రాష్ట్రంలో కడప ప్రాంతం కర్బూజా పండ్ల వ్యవసాయానికి ప్రసిద్ధమైంది. నాపరాళ్లకు ‘కడప రాళ్లు’ అన్న పేరున్నట్లే కర్బూజా పండ్లకు ‘కడప దోసపండ్లు’ అన్న పేరు కూడా ఉంది. కడప జిల్లాలోని పెన్నానది ఒడ్డున, ఇసుక దిబ్బల్లో కర్బూజా పాదుల పెంపకం విస్తారంగా జరుగుతూంటుంది. వేసవి కాలం ప్రారంభం నుంచి వేసవి బాగా ముదిరే వరకూ ఈ పండ్లు లభ్యమవుతాయి. కడప జిల్లాలోనే కాకుండా కర్బూజా దోసపాదుల్ని కర్నూలు జిల్లాలోనూ, అనంతపురం జిల్లాలోనూ, అలాగే చిత్తూరు ప్రాంతాలలోనూ పెంచుతున్నారు.
కర్బూజాలో చాలా రకాలున్నాయి. లోపల ఉండే గుజ్జు రంగును బట్టి, కాయ ఆకారాన్ని బట్టి దీనిలో రకాలు ఏర్పడుతాయి. కొన్ని పండ్లలో గుజ్జు ఎక్కువగా ఉంటుంది. కొన్ని పండ్లలో గుజ్జు కాస్తంత తక్కువగా ఉంటుంది. కొన్ని పండ్ల రంగు తెల్లగా ఉంటే మరి కొన్ని పండ్ల రంగు పసుపుగా ఉంటుంది. అలాగే కొన్ని పండ్లు గుండ్రంగా ఉంటే, మరికొన్ని పండ్లు కోలగా ఉంటాయి. కొన్ని పండ్లపైన చర్మం బొరుసు బొరుసులుగా ఉంటే మరి కొన్ని పండ్ల మీద తోలు నునుపుగా ఉంటుంది. కర్బూజ రకాల్లో కొన్నింటి కాయలు పచ్చి స్థితిలో చాలా చేదుగా ఉంటాయి. కాని పండితే ఆ చేదు పోతుంది. కొన్ని రకాల కర్బూజా పండ్లు దోరగా ఉన్నప్పుడు రుచికి దోస ముక్కల్లాగా ఉంటాయి.
గుణధర్మాలు
కర్బూజా గింజల్లో ఔషధ గుణాలు
* కర్బూజా పండు లోపల ఉండే గింజలు దోస పండులోని గింజలను పోలి ఉంటాయి. దోస గింజల కంటే కర్బూజా గింజలు కొంచెం పెద్దవిగా ఉంటాయి. ఆయుర్వేదంలో ధాతుపుష్టి లేహ్యాల తయారీకి ఈ గింజల్లోని పప్పును వాడుతారు. గింజల్లోని పప్పు వీర్య పుష్టిని కలిగిస్తుంది. కొన్ని ప్రాంతాల్లో తయారయ్యే వక్కపొడిలో ఈ గింజల పప్పుని చేర్చుతుంటారు. సీమ బాదం, పిస్తా పప్పులకు అభావ ప్రతినిధిగా కర్బూజా పప్పుని వాడటం చూస్తుంటాం. కర్బూజా గింజల్లో హైపోగ్జాంథిన్ అనే పదార్థం ఉంటుంది. కర్బూజా గింజల్లో నూటికి ముప్పయ్యో వంతు నూనె పదార్థం ఉంటుంది. ఈ నూనె లేత పసుపు రంగులో ఉంటుంది. కొంతవరకూ దానంతట అదే ఆరిపోయే స్వభావం కలిగి ఉంటుంది. ఈ నూనెను వంటకాల్లో వాడుకోవచ్చు. కర్బూజా నూనె సబ్బుల పరిశ్రమలో కూడా ఉపయోగపడుతుంది.
* కర్బూజా గింజల్ని చూర్ణ రూపంలో లోపలికి తీసుకుంటే బంధించబడిన మూత్రం జారీ అవుతుంది. సమస్త విధాలైన మేహ రోగాలను కర్బూజా గింజలు తగ్గిస్తాయి.
* కర్బూజ గింజలను చూర్ణ రూపంలో వాడితే వీర్యపుష్టి కలుగుతుంది.
* అలాగే వీటిని ఔషధంగా వాడుకుంటే మూత్ర మార్గంలో తయారయ్యే రాళ్లు కరిగి పడిపోతాయి.
* కర్బూజా గింజల్ని నీళ్లతో ముద్దగా నూరి చిన్నపిల్లలకు కడుపు ఉబ్బినప్పుడు పొత్తి కడుపు మీద వేసి కట్టినట్లయితే గుణకారిగా ఉంటుంది.
* జ్వరాల్లో కూడా ఈ గింజలు ఉపయోగపడతాయి. కర్బూజా గింజలు శారీరక ఉష్ణోగ్రతను తగ్గిస్తాయి. కర్బూజా గింజల్ని యవకుటంగా అంటే బరకగా దంచి నీళ్లల్లో వేసి కషాయం కాచి వడకట్టి తాగితే టైఫాయిడ్ జ్వరంలో హితకరంగా ఉంటుంది.
* కర్బూజా నీరసం, నిస్త్రాణ, జ్వర తాపం వంటి వాటిని తగ్గిస్తుంది.
* దోష జ్వరాలవల్ల కడుపులో ఏర్పడే వ్రణాల్లోనూ కర్బూజ గింజల చూర్ణంగానీ, కషాయం గానీ గుణకారిగా ఉంటుంది.
* అలాగే కర్బూజా గింజల కషాయాన్ని గాని లేదా చూర్ణాన్ని గాని పురాణ జ్వరాలు, అంతర్గత వ్రణాలు తదితర సమస్యలను తగ్గించుకోటానికి వాడుకోవచ్చు.

ప్రశ్న - జవాబు

అధిక కొలెస్ట్రాల్
కె.ఉమేష్ (హైదరాబాద్)
ప్రశ్న: నేను సాఫ్ట్‌వేర్ ఉద్యోగిని. మా ఆఫీసులో చేసే రొటీన్ పరీక్షలలో నాకు కొలెస్ట్రాల్ ఉండాల్సిన దానికంటె ఎక్కువ మొత్తంలో ఉందని తేలింది. నా వయసు 35 సం.లు. నన్ను పరీక్ష చేసిన డాక్టర్ రోజువారీగా ఫ్లాక్స్ సీడ్స్ తినమని సలహా ఇచ్చారు. ఈ ఫ్లాక్స్ సీడ్స్ అంటే ఏమిటో తెలియజేయండి. వీటికి తెలుగు పేరేమిటి? అలాగే కొలెస్ట్రాల్‌ను తగ్గించుకోడానికి ఇతర ప్రత్యామ్నాయ పద్ధతులు ఉంటే తెలపండి.
జ: ఫ్లాక్స్ సీడ్స్ అంటే లిన్‌సీడ్ గింజలు. ఈ మధ్యకాలంలో కొలెస్ట్రాల్‌ని తగ్గించే ఆహారౌషధంగా ఇవి బాగా పాపులర్ అయ్యాయి. మామూలుగా వీటి నుంచి లిన్‌సీడ్ ఆయిల్‌ను తీస్తారు. ఈ తైలాన్ని ఆయిల్ పెయింటింగ్స్ కోసం వాడుతూ ఉంటారు. అచేతనమైన జీవన విధానం వల్ల శరీరంలో కొలెస్ట్రాల్ పెరుగుతుంది. కాబట్టి ప్రతిరోజూ ఎంతో కొంత వ్యాయామాన్ని, యోగాసనాలనూ సాధన చెయ్యండి. అలాగే మీ జీర్ణశక్తి, అరుగుదల సక్రమంగా ఉండేలాగా చూసుకోండి. సరైన సమయానికి సరైన మొత్తాలలో ఆహారాన్ని తీసుకోండి. ఆకలి అరుగుదల సక్రమంగా ఉంటే కొలెస్ట్రాల్ తయారుకాకుండా ఉంటుంది. కనుక చక్కని ఆకలి కోసం హింగ్వాస్టక చూర్ణం లేదా టాబ్లెట్స్‌ని ఆహారానికి ముందు 3 పూటలా 15 రోజులపాటు వాడండి. ఆహారంలో ఉల్లి, వెల్లుల్లి, పసుపు మొదలైన వాటిని ఎక్కువగా తీసుకుంటే కొలెస్ట్రాల్ నియంత్రణలోకి వస్తుంది. మధ్యాహ్నం ఆఫీసులో జంక్ ఫుడ్స్ మానేయండి. అలాగే ఫ్రూట్ జ్యూస్‌లను, బేకరీ పదార్థాలను వదిలేయండి. ఆహారంలో పీచు పదార్థాలను, తాజా ఆకు కూరలను, కాయగూరలను తోలుతో సహా, చెక్కుతోసహా వినియోగించండి.
*

మీ సమస్యలు, సందేహాలు పంపించాల్సిన చిరునామా:
- డా. చిరుమామిళ్ల మురళీమనోహర్, ఎం.డి. ఆయుర్వేద
రక్ష ఆయుర్వేదిక్ సెంటర్, యూసఫ్‌గుడ, మెయన్ రోడ్,
అమీర్‌పేట, హైదరాబాద్.
ఫోన్ నెం. 924 657 5510